სახეობა (ფრინველი):პატარა თეთრშუბლიანი ბატი (Anser erythropus)
ჟურნალი:ეკოლოგია და ევოლუცია
რეზიუმე:
პატარა თეთრშუბლიანი ბატი (Anser erythropus), „ნაცრისფერი“ ბატებიდან ყველაზე პატარა, IUCN-ის წითელ ნუსხაში მოწყვლადობის კატეგორიაშია შეტანილი და დაცულია ყველა არეალში. არსებობს სამი პოპულაცია, რომელთაგან ყველაზე ნაკლებად შესწავლილია აღმოსავლეთ პოპულაცია, რომელიც რუსეთსა და ჩინეთს შორის იყოფა. გამრავლების ანკლავების უკიდურესი დაშორება მათ მკვლევარებისთვის დიდწილად მიუწვდომელს ხდის. ვიზიტის ნაცვლად, გამოსაზამთრებელი ადგილებიდან ფრინველების დისტანციური თვალყურის დევნება საშუალებას იძლევა შეისწავლონ მათი ზაფხულის არეალიც. სამი წლის განმავლობაში, მაღალი სიზუსტის GPS თვალთვალის მოწყობილობების გამოყენებით, A. erythropus-ის თერთმეტი ინდივიდი ჩინეთის ძირითადი გამოზამთრების ადგილიდან რუსეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთით მდებარე ზაფხულის და გაჩერების ადგილებამდე იქნა თვალყურის დევნება. ამ თვალყურის დევნებით მიღებული მონაცემები, რომლებიც გამყარებულია მიწის კვლევებითა და ლიტერატურული ჩანაწერებით, გამოყენებული იქნა A. erythropus-ის ზაფხულის გავრცელების მოდელირებისთვის. მიუხედავად იმისა, რომ ადრეული ლიტერატურა აღწერს ზაფხულის არაერთგვაროვან არეალს, მოდელი ვარაუდობს, რომ შესაძლებელია ზაფხულის ჰაბიტატის უწყვეტი არეალი, თუმცა დღემდე დაკვირვებები ვერ ადასტურებს, რომ A. erythropus წარმოდგენილია მოდელირებული არეალით. ყველაზე შესაფერისი ჰაბიტატები განლაგებულია ლაპტევების ზღვის სანაპიროებზე, ძირითადად ლენას დელტაზე, იანა-კოლიმის დაბლობზე და ჩუკოტკას მცირე დაბლობებზე, ვიწრო სანაპირო ზოლით, ისეთი ძირითადი მდინარეების გასწვრივ, როგორიცაა ლენა, ინდიგირკა და კოლიმა, ზემოთ. A. erythropus-ის არსებობის ალბათობა დაკავშირებულია 500 მეტრზე ნაკლები სიმაღლის მქონე ტერიტორიებთან, უხვი ჭაობებით, განსაკუთრებით სანაპირო ჰაბიტატით და კლიმატით, სადაც ყველაზე თბილი მეოთხედის ნალექები დაახლოებით 55 მმ-ია და საშუალო ტემპერატურა დაახლოებით 14°C ივნისი-აგვისტოს პერიოდში. ადამიანის ჩარევა ასევე მოქმედებს ადგილის შესაფერისობაზე, სახეობების არსებობის თანდათანობითი შემცირებით, რომელიც იწყება ადამიანის დასახლებებიდან დაახლოებით 160 კმ-ის დაშორებით. ცხოველთა სახეობების დისტანციური თვალყურის დევნება შეიძლება ხიდი იყოს ცოდნის ხარვეზის შესავსებად, რომელიც საჭიროა შორეულ რაიონებში სახეობების გავრცელების ნიმუშების ზუსტი შეფასებისთვის. სახეობების გავრცელების შესახებ უკეთესი ცოდნა მნიშვნელოვანია სწრაფი გლობალური ცვლილებების ფართომასშტაბიანი ეკოლოგიური შედეგების გასაგებად და კონსერვაციის მართვის სტრატეგიების შემუშავებისთვის.
პუბლიკაცია ხელმისაწვდომია:
https://doi.org/10.1002/ece3.7310

