Görnüşleri (guş):Kiçijik ak reňkli goz (Anser eritropus)
Journalurnal:Ekologiýa we ewolýusiýa
Abstrakt:
“Çal” gazlaryň iň kiçisi, ak reňkli goz (Anser eritropus), IUCN Gyzyl sanawynda gowşak bolup, ähli ştatlarda goralýar. Russiýa bilen Hytaýyň arasynda iň az öwrenilen gündogar ilaty bolan üç ilat bar. Köpeltmek anklawlarynyň aşa uzaklygy olary gözlegçiler üçin elýeterli däl edýär. Saparyň ýerine guşlary gyşlaýan ýerlerden uzakdan yzarlamak, tomus aralygy öwrenmäge mümkinçilik berýär. Üç ýylyň dowamynda we ýokary takyk GPS yzarlaýyş enjamlaryny ulanyp, A. eritropusyň on bir adamy Hytaýyň esasy gyşlaýan ýerinden, Russiýanyň demirgazyk-gündogaryndaky tomus we sahna ýerlerine çenli yzarlandy. Gözlegden alnan maglumatlar, ýer gözlegleri we edebiýat ýazgylary bilen güýçlendirilen, A. eritropusyň tomusky paýlanyşyny modellemek üçin ulanyldy. Öňki edebiýatda tomus paslynyň çäkleri beýan edilse-de, bu model tomusky ýaşaýyş mekanynyň mümkindigini öňe sürýär, emma şu güne çenli geçirilen gözegçilikler A. eritropusyň modelleriň arasynda bardygyny tassyklap bilmeýär. Iň amatly ýaşaýyş ýerleri Laptew deňziniň kenarlarynda, esasanam Lena deltasynda, anaana-Kolyma pesliginde we Lena, Indigirka we Kolyma ýaly uly derýalaryň boýunda dar kenar ýakasy bilen Çukotkanyň kiçi pesliklerinde ýerleşýär. A. eritropyň bolmagy ähtimallygy, batgalyk ýerler, esasanam kenar ýakasy 500 m-den pes belentlikler, iň yssy çärýegiň 55 mm töweregi we iýun-awgust aýlarynda ortaça 14 ° C töweregi howa bilen baglanyşyklydyr. Adamyň bozulmagy, ilatly ýerlerden 160 km uzaklykda görnüşleriň barlygynyň kem-kemden azalmagy bilen saýtyň ýaramlylygyna täsir edýär. Haýwan görnüşlerini uzakdan yzarlamak, uzak ýerlerde görnüşleriň paýlanyş usullaryna berk baha bermek üçin zerur bilim boşlugyny aradan aýyryp biler. Görnüşleriň paýlanyşy barada has gowy bilim, çalt global üýtgemegiň uly ekologiki netijelerine düşünmekde we tebigaty goramak dolandyryş strategiýalaryny döretmekde möhümdir.
AUBRATYN MAGLUMAT:
https://doi.org/10.1002/ece3.7310
