Ijenali:I-Ecology eSetyenzisiweyo
Iintlobo(ilulwane):IiGodwits ezinomsila omnyama
Inkcazo:
- Ulwazi lweemfuno zendawo yokuhlala zeentlobo zezityalo ezifudukayo kuwo wonke umjikelo wazo wonyaka opheleleyo luyimfuneko kwizicwangciso ezibanzi zokukhusela iintlobo. Ngokuchaza utshintsho lwamaxesha onyaka kwiipateni zokusetyenziswa kwendawo kwindawo engundoqo engazaliswanga, iSenegal Delta (eMauritania, eSenegal), olu phononongo lujongana nomsantsa obalulekileyo wolwazi kumjikelo wonyaka welizwekazi elihla ngokukhawuleza i-Godwit ye-Black-tailed.Limosa lilimosa.
- Sifakele imifuziselo yenkqubo yestochastic yexesha eliqhubekayo ngedatha yendawo ye-GPS ukuchaza iindawo ezingundoqo ezisetyenziswa yi-22 GPS-tagged godwits kwisithuba sika-2022–2023 sokungazalisi. Senze imephu yeentlobo zeendawo zokuhlala ezingundoqo, ezifana nemigxobhozo kunye namasimi erayisi, sisebenzisa ulwahlulo olubekwe esweni lomfanekiso wesathelayithi.
- I-Godwits kwi-Delta yaseSenegal ibonisa utshintsho olucacileyo ekusetyenzisweni kwendawo yokuhlala ngexesha lokungazali. Ezona ndawo zingundoqo zeegodwits kumanqanaba okuqala exesha lokungazali (ixesha leemvula) ikakhulu yayikwimigxobhozo yendalo kunye namasimi anerayisi esanda kutyalwa. Njengoko isivuno serayisi sasikhula kwaye sixinene kakhulu, iigodwit zafudukela kumasimi erayisi asandul' ukulinywa. Kamva, njengokuba amanzi ezikhukula ayethotha namasimi erayisi oma, iigodwit zawashiya amasimi erayisi zaguqukela kwimigxobhozo yendalo enezityalo ezimbalwa ezihlaselayo, ngakumbi phakathi kwemigxobhozo kunye namathafa angekho nzulu eendawo ezikhuselwe yindalo kumazantsi eDelta.
- Ukuhlanganiswa kunye nokusetyenziswa: Iziphumo zethu zibonisa ukutshintsha kokubaluleka kwemigxobhozo yendalo kunye nezolimo kwiigodwits kumanqanaba ahlukeneyo exesha lonyaka lokungazali. Iindawo ezikhuselweyo kwi-Senegal Delta, ngakumbi i-Djoudj National Bird Sanctuary (Senegal) kunye ne-Diawling National Park (Mauritania), ziindawo zokuhlala ezibalulekileyo ngexesha lonyaka elomileyo njengoko i-godwit ilungiselela ukufudukela emantla, ngelixa amasimi erayisi ethatha indima ebalulekileyo ngexesha lemvula. Iinzame zolondolozo kufuneka zibeke phambili ukuphelisa izityalo ezihlaselayo kwi-Djoudj kunye ne-Diawling, kunye nokukhuthaza ulawulo lwe-agroecological kwizakhiwo ezithile zemveliso yerayisi eziboniswe kolu phononongo.
USHICILELO LUFUMANEKA KWI-:
https://doi.org/10.1111/1365-2664.14827
