ქცევითი პლასტიურობა და ტროფიკული ნიშის ცვლა: როგორ რეაგირებენ მოზამთრე ბატები ჰაბიტატის ცვლილებაზე.

ჟურნალი:მტკნარი წყლის ბიოლოგია, 64(6), გვ.1183-1195.

სახეობა (ფრინველი):ლობიოს ბატი (Anser fabalis), პატარა თეთრშუბლიანი ბატი (Anser erythropus)

რეზიუმე:

ადამიანის მიერ გამოწვეული გარემო ცვლილებების დაჩქარებული ტემპი ველური ბუნებისთვის მნიშვნელოვან გამოწვევას წარმოადგენს. ველური ცხოველების გარემო ცვლილებებთან ადაპტაციის უნარს მნიშვნელოვანი შედეგები მოაქვს მათი ვარგისიანობის, გადარჩენისა და რეპროდუქციისთვის. ქცევითი მოქნილობა, ქცევის დაუყოვნებელი კორექტირება გარემოს ცვალებადობაზე, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი შეიძლება იყოს ანთროპოგენურ ცვლილებებთან გამკლავებისთვის. ამ კვლევის მთავარი მიზანი იყო ორი მოზამთრე ბატის სახეობის (ლობიოს ბატი Anser fabalis და მცირე თეთრშუბლიანი ბატი Anser erythropus) რეაქციის რაოდენობრივი განსაზღვრა პოპულაციის დონეზე ჰაბიტატის ცუდ მდგომარეობაზე საკვების მოპოვების ქცევის შესწავლით. გარდა ამისა, ჩვენ გამოვცადეთ, შეეძლო თუ არა ქცევით პლასტიურობას ტროფიკული ნიშის შეცვლა. ჩვენ დავახასიათეთ საკვების მოპოვების ქცევები და გამოვთვალეთ ბატების დღიური საცხოვრებელი დიაპაზონი (HR) გლობალური პოზიციონირების სისტემის თვალთვალის მონაცემების გამოყენებით. ჩვენ გამოვთვალეთ სტანდარტული ელიფსის ფართობები ნიშის სიგანის რაოდენობრივი განსაზღვრისთვის ცალკეული ბატების δ13C და δ15N მნიშვნელობების გამოყენებით. ქცევითი პლასტიურობა დავუკავშირეთ ჰაბიტატის ხარისხს ANCOVA (კოვარიაციის ანალიზი) მოდელების გამოყენებით. ასევე გამოვცადეთ კორელაცია სტანდარტული ელიფსის ფართობებსა და HR-ს შორის ANCOVA მოდელის გამოყენებით. ჩვენ აღმოვაჩინეთ მნიშვნელოვანი განსხვავებები ბატების საკვების მოძიების ქცევაში წლების მიხედვით, მათი ყოველდღიური საკვების მოძიების არეალში, გადაადგილების მანძილზე, სიჩქარესა და შემობრუნების კუთხეში. კერძოდ, ფრინველებმა გაზარდეს საკვების მოძიების არეალი, რათა დაეკმაყოფილებინათ ყოველდღიური ენერგიის მიღების მოთხოვნილება ცუდი ჰაბიტატის პირობების საპასუხოდ. ისინი უფრო დახვეულად დაფრინავდნენ და ყოველდღიურად უფრო სწრაფად და უფრო დიდ მანძილზე მოძრაობდნენ. გადაშენების პირას მყოფი პატარა თეთრშუბლიანი ბატის შემთხვევაში, ყველა ქცევითი ცვლადი ასოცირდებოდა ჰაბიტატის ხარისხთან. ლობიოს ბატის შემთხვევაში, მხოლოდ HR და შემობრუნების კუთხე იყო კორელირებული ჰაბიტატის ხარისხთან. ფრინველებს, განსაკუთრებით პატარა თეთრშუბლიან ბატს, შესაძლოა უფრო მაღალი ტროფიკული პოზიცია ჰქონოდათ ცუდ პირობებში. ჩვენი დასკვნები მიუთითებს, რომ მოზამთრე ბატებმა აჩვენეს ქცევითი პლასტიურობის მაღალი ხარისხი. თუმცა, ცუდი ჰაბიტატის პირობებში საკვების მოძიების უფრო აქტიურმა ქცევამ არ გამოიწვია უფრო ფართო ტროფიკული ნიშის წარმოქმნა. ჰაბიტატის ხელმისაწვდომობა შეიძლება პასუხისმგებელი იყოს საკვების მოძიების HR-ის და იზოტოპური ნიშის განსხვავებულ რეაქციებზე ადამიანის მიერ გამოწვეულ გარემო ცვლილებებზე. ამიტომ, კრიტიკულ პერიოდში (ანუ სექტემბერი-ნოემბერი) ბუნებრივი ჰიდროლოგიური რეჟიმების შენარჩუნება, რათა უზრუნველყოფილი იყოს ხარისხიანი საკვები რესურსების ხელმისაწვდომობა, ცენტრალურ როლს თამაშობს აღმოსავლეთ აზია-ავსტრალაზიის ფრენის გზაზე ბატების პოპულაციების მომავლისთვის.