Gündogar Aziýanyň suw guşlarynyň iki sany azalýan esasy çeşmesi bolan ýaşaýyş ýerlerini saýlamak.

Journalurnal:Ekologiki görkezijiler, 87, s.127-135.

Görnüşleri (guş):Uly ak reňkli goz (Anser albifrons), Tundra noýba gazy (Anser serrirostris)

Abstrakt:

Haýwanlar öz gurşawyna dürli giňişlikde jogap berýärler, hersi dürli tebigaty goramak çärelerini talap edýär. Suw guşlary global howp abanýan batgalyk ekosistemalar üçin esasy bio-görkezijilerdir, ýöne olaryň köp ölçegli ýaşaýyş ýerlerini saýlamak mehanizmleri seýrek öwrenildi. Sputnik yzarlaýyş maglumatlary we Maksimum entropiýa modelirlemesini ulanyp, üç sany giňişlikde: landşaft (30, 40, 50 km), ot-iým (10, 15, 20 km) we otlamak (10, 15, 20 km) we 3 (5, 1 km) we 3 (5, 1 km) we otlamak (10, 15, 20 km) we 3 (5) Peýzacape masştabynda ýaşaýyş ýerleriniň saýlanylyşynyň, esasan, gödek landşaft ölçeglerine esaslanýandygyny çakladyk, ýaşaýyş ýerleriniň ot-iýmleri we kökleri üçin has jikme-jik landşaft aýratynlyklary hasaba alyndy. Suw guşlarynyň ikisiniň hem landşaft masştabynda batgalyk ýerleriň we suw howdanlarynyň has köp mukdaryny, ot-iým masştabynda dargadylan ekin meýdanlary bilen gurşalan jemlenen suw howdanlaryny, gowy baglanan batgalyk ýerleri we horaz ölçeginde orta ölçegli suw howdanlaryny has gowy görýändiklerine göz ýetirdik. Iki görnüş üçin ýaşaýyş ýerlerini saýlamagyň esasy tapawudy landşaftda we ot-iým masştabynda ýüze çykdy; horaz ölçegindäki faktorlar meňzeşdi. Gorap saklamak çäreleriniň, suw howdanlarynyň we batgalyk ýerleriň birleşmegini we baglanyşygyny ýokarlandyrmaga, daş-töwereginde az ýygnanan ekin meýdanlaryny ösdürmäge gönükdirilmegini maslahat berýäris. Biziň çemeleşmämiz, adam tarapyndan döredilen daşky gurşawyň üýtgemegi sebäpli ýaşaýyş ýerleriniň hilini gowulandyrmak üçin täsirli çäreleri hödürläp, suw guşlaryny goramak tejribelerine we batgalyk ýerleri dolandyrmaga ýol görkezip biler.